Tôn Ngộ Không trước khi đại náo thiên cung là người như thế nào?
Trong Tây Du Ký ở những hồi đầu tiên, Tôn Ngộ Không được khắc họa như một kẻ bất tri, đại náo long cung thủy tề, phá hội bàn đào, quậy phá thiên giới, thật không cai ai ra gì.
Nhưng trước khi có được bản lĩnh chọc trời, khuấy nước ấy, con khỉ đá Mỹ Hầu Vương thực sự là một kẻ khát khao tìm Đạo, và có một trái tim thiện lương, kiên cường.
Ngay cả sau khi đã quy y Phật gia theo Đường Tăng sang Tây Trúc thỉnh kinh, Tôn Ngộ Không cũng vẫn là con khỉ bản tính cao ngạo, nóng nảy, không chịu nổi dù chỉ một chút chèn ép, xem thường của kẻ khác.
Còn nhớ hồi ấy, Ngộ Không lên Thiên Đình được Ngọc Đế phong cho chức Bật Mã Ôn, sau khi biết chức quan chỉ là chăn ngựa, thì y lập tức đùng đùng tức giận bỏ đi. Vương mẫu Nương Nương mở hội Bàn Đào không hề mời y. Y liền quậy phá một phen tưng bừng đến long trời lở đất.
Nhưng liệu có phải Tôn Ngộ Không sinh ra bản tính đã cao ngạo như vậy rồi không?
Tôn Ngộ Không rời khỏi Hoa Quả Sơn, vượt qua biển cả mênh mông tìm Tiên học Đạo, đã từng ở Nam Thiệm Bộ Châu, cũng chính là vùng đất đông thổ Đại Đường và lưu lại ở đó 8,9 năm.
Trong nguyên tắc “Tây Du Ký” viết rằng:
“Hầu Vương tìm học đạo tiên, nhưng không biết ở đâu cả, ở Nam Thiệm Bộ Châu sục sạo thành lớn thấm thoát đã 8,9 năm”. Suốt máy năm lưu lạc đó, Tôn Ngộ Không chỉ là một con khỉ bình thường, không chút pháp lực. Ở Nam Thiệm Bộ Châu nhiều năm như vậy lẽ nào lại dám huênh hoang?
Nếu là Ngộ Không của những năm sau này, ví như người khác trông thấy y quát lớn một tiếng: “A, cái con khỉ hoang nay!”, chắc chắn y sẽ lập tức lao đến đánh nhau ngay.
Nhưng người ở nơi đây vốn không phải ai cũng là thiện nam tín nữ. Chưa kể nơi đây có rất nhiều vị Thần lớn trấn giữ, chỉ riêng những tên ác bá cũng đếm không xuể.
Nếu như Tôn Ngộ Không thật sự dám ngông cuồng như vậy, đừng nói tám, chin năm, e rằng chưa đến một năm thì đã bị người ta bắt đưa vào trong nhốt lại!
Trên thực tế, thời Tôn hầu tử ở Nam Thiệm Bộ Châu, bản tính đã sãn hiền lành. Không ai nghĩ được con khỉ đá đó ngày sau sẽ đại náo thiên cung, chọc trời khuấy nước, gây bao phiền nhiễu
Tôn Ngộ Không chu du khắp bố biển tìm Tiên cầu Đạo, cuối cùng cũng đến được nơi cần đến. Khỉ đá tìm được đến núi Linh Đài Phương Thốn, động Tà Nguyệt Tam Tinh, bái kiến Bồ Để Tổ Sư làm thầy. Tổ sư Bồ Đề là ai, lai lịch như thế nào mà kiến Ngộ Không bái sư?
Ngay trong ngày đầu tương ngộ, Ngộ không đã lấy được ấn tượng của Tổ sư
Trong truyện “Tây Du Ký” miêu tả rất hay về đoạn này
Hầu vương vừa nhìn thấy đã cúi người lạy liên tiếp và nói:
-Thưa sư phụ, thưa sư phụ đệ tử con lòng thành chầu lễ!
Tổ sư nói:
-Nhà ngươi là người ở đâu? Mau nó rõ quê quán họ tên rồi hãy lạy
Tôn Ngộ Không: – Đệ tử là người động Thủy Liêm, núi Hoa Quả, nước Ngạo Lai, thuộc Đông Thắng Thần Châu
Tổ Sư quát mắng ra lệnh: – Tống cổ nó ra! Tên này là hạng dối trá, quanh co còn tu hành thành đạo quả sao được!
Hầu vương sợ hãi dập đầu thưa: – Đệ tử nói thật mà, đâu dám nói dối!
Tổ sư nghi hoặc hỏi: – Ngươi nói thực thà, mà lại nói Đông Thắng Thần Châu à!? Từ nơi ấy đến đây cách hai lần biển lớn, một tòa Nam Thiệm Bộ Châu làm sao mà tới được?
Hầu vương cúi đầu thưa: – Đệ tử lênh đênh vượt biển, lang thang trên bộ mười máy năm trời, chịu bao cự khổ mới đến được đây
Tổ sư tin, cũng thấy có lý bèn nói: – Ử, đi mãi dần dà cũng đến nơi. Thế tính ngươi là gì?
Hầu vương đáp: – Con không có tính. Người ta mắng con, con cũng không giận, đánh con, con cũng không tức, chỉ lạy họ mà thôi, cả đời con không có tính
Tổ sư hỏi tiếp: – Không phải là tính tình. Thế cha mẹ nhà ngươi họ gì?
Hầu vương đáp rằng: – Con cũng không có bố mẹ
Tổ sư thắc mắc nói: – Không có bố mẹ thì đẻ ra ở lỗ nẻ chắc?
Hầu vương thưa rằng: – Con tuy không phải đẻ ra ở lỗ nẻ, nhưng lại từ trong tấm đá sinh ra. Con chỉ nhớ rằng trên núi Hoa Quả có một tảng đá tiên, năm ấy tảng đá vỡ ra và sinh ra con
Tổ sư nghe nói, trong dạ mừng thầm, nói rằng: – Như thế là trời đất sinh thành ra ngươi, nhà ngươi hãy đứng dậy, đi lại ta xem
Rất nhiều điều được hé lộ về con người Tôn Ngộ Không qua đoạn giao tiếp này.
Thứ nhất, khi Tổ Sư hỏi tên tuổi Ngộ Không lại tưởng hỏi về tính cách. Nhưng chính câu trả lời này lại vô tình hé lộ về con người y. Vượt qua muôn trùng biển lớn, Ngộ Không tìm đến chốn văn minh, tuy chịu nhiều thiệt thòi, uất ức, bị đánh bị mắng, nhưng lại không chút để tâm, chỉ lạy đáp lễ. Có thể thấy, ngay từ ban đầu con khỉ ấy đã vốn nghịch ngợm, hiếu ký. Nhưng bản tính lương thiện, tâm tính rất tốt, giữ được mười phần tiên thiên
Thứ hai, để tìm đến chỗ của Tổ Sư, Ngộ Không đã phải vượt qua “hai lần biển lớn một tòa Nam Thiệm Bộ Châu”, đường đi xa xôi cách trở đến nỗi chính Tổ Sư cũng không thể nghĩ rằng, hắn có thể đi xa đến vậy để cầu Tiên học Đạo. Điều này nói lên rằng: ngộ tính của Ngộ Không rất cao, tâm cầu đạo của y cũng lớn.
Chính vì điều này mà Ngộ Không đã không tiếc thời gian, công sức, không quản ngại xa xôi mà tìm Đạo
Thứ ba, khi Tổ Sư hỏi đến cha me, Ngộ Không nói rằng mình thác sinh từ một tảng đá hấp thụ linh khí trời đất. Qua đó thấy rằng Ngộ Không không phải căn cơ người thường mà mang căn cơ của trời đất.
Tổ Sư nghe cũng mừng thầm vì sắp có được một đồ đệ do Trời Đất sinh thành. Như thế, Ngộ Không đã có đủ những điều kiện cần thiết nhất để trở thành một người tu Đạo: tâm tính tốt, có căn cơ và có ngộ tính.
Lão Tử giảng trong Đạo Đức kinh:
“Thượng sĩ văn Đạo, cần nhi hành chi, Trung sĩ văn Đạo, nhược tồn nhược vong, Hạ sĩ văn Đạo đại tiếu chi, bất tiếu bất túc dĩ vi Đạo”
Bậc thượng sĩ là người có trí huệ, thì luôn nghiêm túc đi học Đạo, người trung sĩ nữa tôn quý, nữa không. Kẻ hạ sĩ chỉ xem Đạo như chuyện cười, không hiểu nên không học. Cứ xét những biểu hiện ấy thì Tôn Ngộ Không quả thực là bậc “thượng sĩ” nghe Đạo vậy.
Trong truyệt cũng mô tả chi tiết này: Tôn Ngộ Không ngồi nghe giảng sướng quá đến nỗi xoa tai vuốt má, mặt mày hớn hở, khoa tay múa chân. Bỗng bị tổ sư trông thấy, gọi lên bảo: – Ngươi ngồi trong lớp, tại sao lại điên cuồng nhả nhót, không nghe ta giảng? Ngộ Không thưa: – Con thành tâm nghe giảng, đến những chỗ sư phụ giảng nhiệm mầu quá, lòng vui mừng khôn xiết, không nhịn được nên có những điệu bộ như vậy, mong sư phụ tha tội.
Điều này giống như Khổng Tử giảng: “Triêu văn Đạo – Tịch khả tử” nghĩ là sáng được nghe Đạo, chiều chết cũng cam lòng.
Vậy Tôn Ngộ Không chẳng phải là kẻ sĩ bậc thượng là gì?
Ở một đoạn khác, Ngộ Không tiếp tục chứng minh mình là một đồ đệ có căn cơ, xứng đáng trở thành đệ tử chân truyền.
Vốn Tổ Sư muốn truyền Đạo cho Ngộ Không, nhưng y năm lần bảy lượt cự tuyệt hết các gia phái, đạo thuật. Điều đó khiến Tổ Sư nổi giận… Tổ sư nghe đoạn, hừ một tiếng, tay cầm gậy giới xích chỉ vào Ngộ Không nói:
Loài khỉ già kia, Đạo này không học, Đạo kia không học, còn đòi học cái gì?
Rồi đi đến gõ đầu Ngộ Không ba cái, chắp tay sau lưng đi thẳng vào trong, đóng cửa giữa lại, bỏ mọi người ở ngoài. Cả lớp nghe giảng, ai cũng sợ hại đều oán Ngộ Không rằng: – Đồ con khỉ, hỗn láo vô tích sự, sự phụ truyền đạo cho tại sao không học, lại dám cãi sư phụ. Phen này làm phật ý sư phụ, biết bao giờ sư phụ mới lại ra? Nhưng Ngộ Không chẳng tức giận, chỉ vui cười. Nguyên do Ngộ Không vốn đã ngầm hiểu ý của sư phụ. Tổ sư dánh ba cái, chắp tay sau lung, có nghĩa là bảo Ngộ Không đến canh 3 đi lối cửa sau vào phòng Tổ Sư. Ngài ấy sẽ truyền dạy Đạo cho.
Đến khi ấy Ngộ Không lẻn vào cửa sau xin truyền Đạo, chính Tổ Sư cũng vô cùng bất ngờ, Tổ Sư nghĩ thầm: Ngộ Không quả là do trời đất sinh thành, nếu không, làm sao đoán nổi ngầm ý của ta. Đoạn bèn truyền hết khẩu quyết cho Ngộ Không, dạy cách thực hạnh đạo sống lâu mầu nhiệm.
Tôn Ngộ Không vốn dĩ tính khí tốt như vậy, có thể nhẫn nhịn tốt như vậy, tại sao về sau lại trở thành một kẻ cao ngạo, không sợ trời, không sợ đất?
Lý do là ở chỗ tính khí của Ngộ Không là thuận theo tài năng của bản thân mà biến đổi. Vì được Tổ Sư truyền 72 phép biến hóa, thần thông quảng đại, khiến bản thân mang tâm tự mảng, cao ngạo, đã tu Đạo rồi nhưng tính khí lại còn kém hớn lúc chưa tu.
Vì bản tính thay đổi, Ngộ Không đã xuống Địa phủ xóa tên sổ sinh tử, lên thiên cung quấy nhiễu hội Bàn Đào, lại còn tự xưng “Tề Thiên Đại Thánh”, muốn thay cả Ngọc Hoàng cai quản tam giới. Sự ngông cuồng đúng là đã lên đỉnh điểm.
Đến khi Phật Tổ dung một bàn tay mà thu phục Ngộ Không, giam 500 năm dưới núi Ngũ Hành, coi như cấp cho một dịp tu luyện tâm tính lại từ đầu, uốn nắn lại con người. Người đời tiếc thay cho con khỉ đá, không còn phiêu diêu tự tại, không thể chọc Trời khuấy Nước nữa. Nhưng đối với Tôn Ngộ Không mà nói, đây quả là điều may mắn. Đây quả là thời gian để Ngộ Không rèn nhìn nhận lại bản thân, bỏ đi tính ngông cuồng, để chuẩn bị cho hành trình thỉnh kinh, gian khổ phía trước.
Cũng là cơ hội để y “phản bổn quy chân”, trở lại là con người tu Đạo, cuối cùng đắc quả vị Phật